ام بی ای نیوز: چندین دهه است که اولین جمعه بعد از روز شکرگذاری، شلوغ ترین روز سال از لحاظ میزان خرید به شمار می رود. این سوال به ذهن خطور می کند که تاریخچه جمعه سیاه چیست و چرا این روز جمعه سیاه نامیده می شود؟
ظاهرا داستان از این قرار است که در اولین جمعه بعد از روز شکرگذاری فروشگاه ها مجددا باز، دوباره سودآور و سیاه می شوند. آن چه شاید شما ندانید این است که جمعه سیاه ریشه در تجارت طلا، یک نیروی پلیس خسته در پنسیلوانیا و اتفاقی تلخ در دهه ۱۸۰۰ میلادی دارد.
منشاء جمعه سیاه
با توجه به اطلاعات تاریخی اولین استفاده از عبارت «جمعه سیاه» به ۱۴۵ سال پیش در نیویورک باز می گردد و این اتفاق هیچ ربطی به خرید کریسمس ندارد. داستان از این قرار است که دو سرمایه گذار به نام های «جی گولد» و «جیم فیسک»، رئیس و معاون شرکت «راه آهن اری» نزد عام و خاص، دو نفر از بی رحم ترین مغز متفکر های مالی وال استریت لقب گرفته بودند. روز جمعه ۲۴ سپتامبر ۱۸۶۹، یک طرح چند ماهه برای تقلب در بازار طلا به نتیجه رسید. گولد و فیسک هفته ها بود که قسمت طلا را بالا می بردند و ذخایر عظیم این فلز گرانبها را خریداری می کردند. سپس یک روز رئیس جمهور، اولیسس گرانت از این کلاهبرداری خبردار شد و سعی کرد قیمت و ارزش از دست رفته را با تزریق حجم زیادی از طلا جبران کند که شکست او در این زمینه باعث سقوط شدید بازار سهام شد.
به این دلیل از آن روز به عنوان «جمعه سیاه» نام برده می شود که آثار و عواقب منفی آن تا سال ها در اقتصاد ایالات متحده آمریکا احساس می شد. وضعیت اقتصادی هزاران سرمایه گذار خراب شد و حد اقل یک نفر نیز خودکشی کرد. کشتی تجارت جهانی به گل نشست. این در حالی است که کارشناسان معتقدند کشاورزان بیشترین صدمه را از آن دیده اند زیرا ارزش گندم ها و ذرت هایشان تا ۵۰ درصد کاهش یافت.
تاریخچه جمعه سیاه آن طور که به ما دیکته کرده اند
آن طور که به ما دیکته شده ریشه جمعه سیاه به اولین جمعه بعد از عید شکرگذاری در دهه ۱۹۵۰ یا ۱۹۶۰ در فیلادلفیا بر می گردد. افسران پلیس دست به ابداع این اصطلاح زدند زیرا مسابقه فوتبال بین تیم های ارتش و نیروی دریایی که به طور سنتی در اولین شنبه بعد از روز شکرگزاری برگزار می شد، موجب گردید تا شهر پر از خریدار و گردشگر شود. این هیاهو در دل پلیس هراس افکند. این اتفاق ترافیک و ازدحام سنگین در پیاده رو ها و فروشگاه های خرده فروشی را در پی داشت. صرف نظر از آن میزان سرقت از مغازه ها نیز افزایش یافت.
فروشندگان خیلی زود با این اصطلاح و تبعات آن آشنا شدند. مغازه دار ها از ازدحام جمعیت در فروشگاه ها و عدم امکان پاسخگویی به آن ها وحشت داشتند. این در حالی بود که همگان کم کم شاهد جا اقتادن روند طرح درخواست مرخصی استعلاجی از سوی کارمندان برای اولین جمعه بعد از روز شکرگزاری بودند. آن ها می خواستند روز های بیشتری تعطیل باشند. جنون خرید در اولین جمعه بعد از روز شکر گزاری باعث شد تا از سوی مردم آمریکا این اصطلاح در دهه ۱۹۸۰ میلادی مورد توجه قرار گیرد.
در راستای تلاش خرده فروشان برای تبدیل نام این روز به نامی مثبت تر، همگان در صدد بودند تا اصطلاح «جمعه بزرگ» را جایگزین اصطلاح «جمعه سیاه» کنند که البته مورد استقبال قرار نگرفت.
در حال حاضر معمولا در این روز سیاه را با سرخ پیوند می دهند. این نامگذاری از افزایش جریان نقدی جلوی چشم خرده فروشان در جمعه سیاه نشات می گیرد.
mbanews.ir-مرضیه فروتن