09/9
1400
ام بی ای نیوز: آیا انسانها همیشه اجتماعیاند یا این که در تعامل با دیگران است که اجتماعی قلمداد میشوند؟ براساس یک نظریهی جامعهشناسی، مفاهیم متفاوتی برای فعالیت اجتماعی وجود دارد. برخی بر این باورند که تمام رسانهها اجتماعیاند زیرا بخشی از جامعه هستند و جنبههای جامعه در تمام ساختههای تکنولوژیک وجود دارد. به این معنی که اگر تنها مقابل کامپیوتر خانهتان بنشینید و مطلبی را در آن تایپ کنید و به اینترنت وصل نباشید، هم تمام فعالیتهای شما اجتماعی است: زیرا تمام ایدههایی که به آن فکر میکنید و مینویسید به ایدههای افراد دیگر جامعه و رویدادهای آن مرتبط میشود.
اما بنا به برخی تعاریف دیگر، تمام رسانهها اجتماعی نیستند و تنها آنهایی که براساس ارتباطات بین انسانها فعالیت میکنند، رسانههای اجتماعیاند. ارتباطات، فرایندی دوطرفه بین دستکم دو انسان است که در آن کلمات و نمادهایی رد و بدل میشود و تعاملات براساس این نمادها و کلمات معنی پیدا میکند. بر اساس این تعریف وقتی مطلبی را برای خودتان مینویسید دیگر یک کار اجتماعی انجام ندادهاید اما ارسال ایمیل یا چت در فیسبوک فعالیتی اجتماعی است.
واقعیت این است که ما نمیتوانیم بدون ارتباطات زنده بمانیم، همانطور که نمیتوانیم بدون آب و غذا سر کنیم. ارتباطات به شکل روتین در زندگی روزمره وجود دارند و ظهور شبکههای اجتماعی سر و شکل تازهای به آنها داده است.
در هم شکستهشدن انحصار رسانه
در کنار الگوی همهگیرِ رسانههای عمومی، مثل تلویزیون و روزنامه، که در آن یک نفر متکلم وحده بود و مردم، مخاطبان دریافتکنندهی اطلاعات بودند، رسانههای اجتماعی با فرهنگ مشارکت (Participatory Culture) متولد شدند و به تدریج به مردم نشان دادند که تریبون در دست همگان است و زندگی روزمره موضوعی است که میشود که از پشت گوشیهای تلفن و پلههای جلوی در به شبکههای اجتماعی برد و هیچ وقت هم کهنه نشود. بنا به این تعریف، مخاطبان برنامههای دیروز، امروز خودشان میتوانستند فرهنگ را تولید و منتشر کنند.
سلفی
از بین تمام جذابیتهایی که رسانههای اجتماعی به زندگیهای ما آوردند، سلفی معجزهای بود که هنوز هم مثل روز اول جذاب است. انگار آدمها هر قدر هم از خودشان سلفی بگیرند، باز هم ولعش را دارند و هیچوقت از خودشان خسته نمیشوند.
چرا؟
شاید نتوانم به تمام دلایل اشاره کنم، چون تفاوت زیادی بین آدمها وجود دارد و ممکن است هر فرد دلیلی متفاوت از بقیه داشته باشد. اما برخی دلایل مشترک بین آدمها عبارتند از:
یک- همهی ما میخواهیم دوست داشته شویم. وقتی سلفیمان را برای تمام دنیا پست میکنیم مدام سراغ تعداد لایکها میرویم و میشمریمشان. صفحه را به اصطلاح ریفرش میکنیم و باز ریفرش میکنیم و منتظر میمانیم؛ چون هر لایک و هر کامنت به ما میگوید که بیشتر دوست داشته شدهایم.
دو- همهی ما دلمان میخواهد پذیرفته شویم. این لایکها و نظرات به ما حس پذیرفتهشدن میدهد و به خودمان میگوییم که حتما به نظر تمام این آدمهایی که ما را لایک کردهاند، ما بانمک و خوشتیپ بودهایم.
سه- همهي ما دلمان میخواهد اهمیت داشته باشیم. سلفیهای آدمها آنها را در سفر، دورهمی با دوستان و تفریحات دیگر نشان میدهد. بعد از دیدن اینهاست که به خودمان میگوییم «چه زندگی هیجانانگیزی» و دلمان میخواهد سلفیهایمان را منتشر کنیم و نشان دهیم که ما هم زندگی پرهیجان و جالبی داریم. ما میخواهیم اهمیت داشته باشیم و به حساب بیاییم و مردم در مورد ما خوب و بااحترام فکر کنند (حال به این کاری نداریم که اصلا احترام چطور معیارش به این چیزها کشیده شد)
چهار- همهي ما به دنبال ارتباطیم. ما دلمان میخواهد با هم ارتباط داشته باشیم و شبکههای اجتماعی با صرف هزینهی کم این امکان را فراهم میکند و به ما میگوید که «خیالت راحت باشد، تو حواست به همهی دوستانت است و ارتباطهایت را به خوبی حفظ کردهای»
mbanews- نازنين کي نژاد